Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια ομάδα ασθενειών και καταστάσεων που καθιστούν δύσκολη την αναπνοή.
Χρόνια: παθολογία η διαρκεί 3 ή περισσότερους μήνες και επιμένει
Αποφρακτική: Εν μέρει ή εντελώς εμποδίζει μερικές από τις αναπνευστικές οδούς, καθιστώντας δύσκολη την κίνηση του αέρα μέσα και έξω από τους πνεύμονές σας
Πνευμονοπάθεια: παθολογική κατάσταση στους πνεύμονες
Τα κύρια συμπτώματα της ΧΑΠ περιλαμβάνουν βήχα, δύσπνοια και μειωμένη ικανότητα άσκησης.
Αναμένεται ότι μέχρι το 2020 η ΧΑΠ θα αποτελέσει την τρίτη κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως και είναι η μοναδική χρόνια ασθένεια που έχει αυξημένο ποσοστό θνησιμότητας.
Υπάρχουν πολλές παραπληροφορίες σχετικά με τη ΧΑΠ: Τι είναι ή δεν είναι, μπορεί να θεραπευτεί και πώς διαχειριζεται.
Η κατανόηση των γεγονότων θα βοηθήσει τους ανθρώπους που ζουν με τη ΧΑΠ και τις οικογένειές τους να διαχειριστούν καλύτερα την κατάσταση και να διατηρήσουν έναν ενεργό τρόπο ζωής.
Μύθος 1: Η ΧΑΠ επηρεάζει μόνο τους καπνιστές
Γεγονός: Παρόλο που τα στοιχεία δείχνουν ότι 80-90% των περιπτώσεων ΧΑΠ φαίνεται να σχετίζονται με το χρόνιο κάπνισμα, έχουν επίσης εντοπιστεί αρκετοί άλλοι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της ΧΑΠ. Αυτά περιλαμβάνουν:
Γενετικοί παράγοντες
Σκόνη και χημική έκθεση
Έκθεση στον παθητικό καπνό
Συχνές πνευμονικές λοιμώξεις στην παιδική ηλικία
Χρόνια έκθεση σε καπνό από ξύλο ή άλλα φυσικά καύσιμα (κοπριά ζώων, υπολείμματα καλλιεργειών) που χρησιμοποιούνται για τη θέρμανση ή το μαγείρεμα
Μύθος 2: Οι νέοι δεν έχουν ΧΑΠ
Γεγονός: Κάθε χρόνο ο αριθμός των νέων κρουσμάτων ΧΑΠ αυξάνεται με την ηλικία. Ωστόσο, η κατάσταση δεν περιορίζεται στους ηλικιωμένους. Ο αριθμός των ατόμων ηλικίας 0-65 ετών που ζουν με ΧΑΠ κυμαίνεται από 4% έως 6% του πληθυσμού. Μετά την ηλικία των 65 ετών ο αριθμός τους αυξάνεται δραματικά από 8% σε 20% για τα άτομα άνω των 85 ετών.
Αν είστε 35 ετών και άνω και έχετε επίμονο, παραγωγικό βήχα, δύσπνοια που σχετίζεται με τη δραστηριότητα και έχετε ιστορικό συχνών κρυολογημάτων ή λοιμώξεων των πνευμόνων, ρωτήστε το γιατρό σας αν χρειάζεστε μια σπιρομέτρηση για να αποκλείσετε τη ΧΑΠ.
Μύθος 3: Το άσθμα δεν είναι Χ.Α.Π.
Γεγονός: Το άσθμα, η χρόνια βρογχίτιδα και το εμφύσημα είναι όλες οι καταστάσεις που καθιστούν δύσκολη την αναπνοή και θεωρούνται ΧΑΠ. Κάθε μία από αυτές επηρεάζει την ικανότητα να μετακινείται ο αέρας μέσα ή έξω από τον πνεύμονα, καθώς και η ικανότητα του ιστού των πνευμόνων να μεταφέρει οξυγόνο από τους αερόσακους (κυψελίδες) στην κυκλοφορία του αίματος.
Το άσθμα είναι μια κοινή κατάσταση που προκαλείται όταν ο πνεύμονας αντιδρά σε κάποιον τύπο – παράγοντα ερεθιστικό. Η αντίδραση αναγκάζει τους αεραγωγούς (βρογχίολια) στον πνεύμονα να προχωρήσουν σε σπασμό, προκαλώντας συριγμό και δυσκολία στην αναπνοή. Οι σπασμοί περιορίζουν τους αεραγωγούς και καθιστούν πολύ δύσκολο στον αέρα να μετακινηθεί μέσα και έξω από τον πνεύμονα. Επειδή το άσθμα είναι μια χρόνια, δια βίου κατάσταση, χαρακτηρίζεται ως ΧΑΠ.
Η κατάσταση αυτή αρχίζει συχνά στην παιδική ηλικία και μπορεί να προκληθεί από μια ιογενή λοίμωξη από την παιδική ηλικία. Παρόλο που οι προσβολές του άσθματος συχνά θεωρούνται απλώς ενοχλητικές ή δυσάρεστες, μπορεί να είναι θανατηφόρες, αν δεν αντιμετωπιστούν κατάλληλα.
Η χρόνια βρογχίτιδα είναι μία από τις κύριες καταστάσεις που χαρακτηρίζονται ως ΧΑΠ. Η κατάσταση αυτή χαρακτηρίζεται από έναν πολύ παραγωγικό βήχα τις περισσότερες ημέρες, για τουλάχιστον τρεις μήνες του έτους, για τουλάχιστον δύο διαδοχικά έτη. Η υπερβολική παραγωγή βλέννας (φλέγμα) παρεμποδίζει τους αεραγωγους στον πνεύμονα περιορίζοντας την κίνηση του αέρα και κάνοντας δύσκολη την άσκηση ή ακόμα και απλές δραστηριότητες, όπως οι σκάλες. Η χρόνια, επαναλαμβανόμενη φλεγμονή των αεραγωγών στους πνεύμονες προκαλεί μόνιμη βλάβη στους πνεύμονες και στένωση των αεραγωγών.
Το εμφύσημα είναι μια κατάσταση που συνεπάγεται σε βλάβη στα τοιχώματα των αερόσακων του πνεύμονα. Τα βροχιολια είναι πολύ εύθραυστα, μικρά, με λεπτά τοιχώματα συστάδες στο τέλος των αεραγωγών βαθιά μέσα στους πνεύμονες. Καθώς αναπνέετε στον αέρα, τα βροχιολια επιτρέπουν το οξυγόνο από τους αεραγωγούς μέσα και στη συνέχεια να μεταφέρει το οξυγόνο στο αίμα. Όταν φυσάμε έξω, τα βροχιολια συρρικνώνονται, αγκάζοντας το επιβλαβές διοξείδιο του άνθρακα να βγει έξω από το σώμα.
Στο εμφύσημα, ο ιστός που σχηματίζει τα τοιχώματα των βροχιολιων καταστρέφεται με αποτέλεσμα οι σάκοι του αέρα να γίνονται λιγότερο ελαστικοί. Είναι πιο δύσκολο για τους πνεύμονες να σπρώξουν τον παλιό αέρα, έτσι ώστε κάποιος αέρας να παγιδευτεί στους πνεύμονες. Αυτό καθιστά πιο δύσκολο για τον καθαρό αέρα, που μεταφέρει οξυγόνο, να μετακινηθεί στους αερόσακους. Με τον καιρό ολόκληρος ο πνεύμονας χάνει την ελαστικότητα, ο αέρας παραμένει παγιδευμένος και το άτομο αναπτύσσει μια χαρακτηριστική σιλουέτα “στήθος βαρέλι”.
Μύθος 4: Μπορείτε να θεραπεύσετε τη ΧΑΠ σταματώντας το κάπνισμα
Γεγονός: Δεν υπάρχει θεραπεία για τη ΧΑΠ.1 Ωστόσο, μπορείτε να το κάνετε.
Εάν η ΧΑΠ ανιχνευθεί νωρίς, υπάρχουν βήματα που μπορούν να ληφθούν για την πρόληψη ή τη μείωση της χρόνιας πνευμονικής βλάβης και για να βοηθήσει το άτομο να αισθάνεται καλύτερα και να παραμείνει δραστήριος. Ένα βήμα πιο κοντά σε μια καλύτερη ποιότητα ζωής μπορεί να αποτελέσει η άσκηση καθώς και η φυσικοθεραπεία.
